Trauma - Niet wat er mét je gebeurt, maar wat er ín je gebeurt

Vaak wordt er gedacht dat 'trauma' een specifieke gebeurtenis is, die je ooit is overkomen. De vechtscheiding van je ouders, de depressie van je moeder,  het alcoholisme van je vader, het overlijden van een dierbare, de pesterijen op school... Deze gebeurtenissen op zichzelf vormen niet het trauma. Het trauma is niet wat er mét je gebeurt. Het trauma is wat er binnenin jou gebeurt:

  • Je raakt lost  van je emoties en je lichaam. 
  • Je hebt moeite om in het NU te leven.
  • Je ontwikkelt een negatieve kijk op jouw wereld, op jezelf en op de mensen om je heen.


Hoewel twee mensen dezelfde traumatische gebeurtenis kunnen meemaken, kunnen de gevolgen voor hun leven totaal verschillend zijn. Waar de één bijvoorbeeld troost kreeg bij een ouder na te worden gepest, moest de ander hier alleen mee dealen... De aanwezigheid of afwezigheid van troost en steun na een pijnlijke gebeurtenis heeft een aanzienlijke invloed op hoe een gebeurtenis uiteindelijk je leven beïnvloedt. Wat er binnenin jou is gebeurd tijdens het trauma is van cruciaal belang, omdat het bepaalt hoe je de gebeurtenis interpreteert, welke emoties het oproept en hoe het je identiteit en perceptie van de wereld vormt.

Het verlies van het Zelf - de kern van trauma

Telkens wanneer je emotioneel geraakt wordt, is dat een signaal van een deel van jezelf dat aandacht nodig heeft en verlangt naar verbinding met wie je werkelijk bent. Door opnieuw verbinding te maken met jezelf, met name door het herstellen van de verbinding met je lichaam en de verloren emoties, kun je herstel ervaren. Herstel betekent iets weer terugvinden. Je vindt jezelf terug. 

Hechtingstrauma

Als kind hebben we liefde, aandacht en emotionele bevestiging nodig van onze ouders of verzorgers om ons veilig en geliefd te voelen. Helaas krijgt niet iedereen deze liefdevolle omgeving. Dat heeft invloed op hoe we ons als volwassenen gedragen en voelen. Als je als kind niet genoeg liefde of aandacht kreeg van je ouders, kan dat leiden tot wat we noemen "hechtingstrauma." Het betekent dat je je mogelijk niet helemaal veilig of geborgen hebt gevoeld in je jeugd. Omdat je als kind afhankelijk bent, kun je niet simpelweg weglopen of vechten tegen het gedrag van je ouders. In plaats daarvan ontwikkel je onbewust patronen (copingmechanismen) om met die situatie om te gaan, die je je verdere leven kunnen blijven beïnvloeden tenzij je heling vindt.

Er zijn drie veelvoorkomende reacties op hechtingstrauma:

  1. Bevriezen (Freeze): Je kunt het gevoel hebben dat je als het ware vastzit, niet goed weet hoe je moet reageren en emotioneel verdoofd bent. Dit kan ertoe leiden dat je moeite hebt om je emoties te uiten of om jezelf toe te staan echt gelukkig te zijn.

  2. Ineenstorting (Collapse): Dit betekent dat je jezelf de schuld geeft voor de situatie en jezelf als onwaardig ziet. Het kan leiden tot een laag zelfbeeld en problemen met zelfvertrouwen.

  3. Grenzeloosheid (Please and appease): Je probeert anderen constant tevreden te stellen, zelfs als het ten koste gaat van je eigen behoeften. Hierdoor kun je jezelf verliezen en moeite hebben om grenzen te stellen.


Dit hechtingstrauma kan een blijvende invloed hebben op hoe je als volwassene functioneert en reageert op situaties. Het kan leiden tot problemen in relaties, op het werk, of zelfs tot uitputting of verslavingsgedrag. 

PTSS na trauma

PTSS is een ingrijpende en complexe psychische aandoening die kan ontstaan na het meemaken of getuige zijn van een traumatische gebeurtenis. De impact van PTSS op iemands leven is zeer ingrijpend en gaat gepaard met symptomen zoals flashbacks, nachtmerries, triggers en een voortdurend gevoel van angst en spanning. Het beïnvloedt niet alleen iemands dagelijks functioneren, maar kan ook een diepgaand effect hebben op het vermogen om relaties aan te gaan, te werken en van het leven te genieten.  Gelukkig zijn er diverse behandelingen beschikbaar die kunnen helpen bij het verwerken van deze traumatische ervaringen en het herwinnen van de controle over het eigen leven. Bij praktijk Make Sense worden er diverse therapieën hiervoor gegeven, te weten MDMA-therapie en aanraaktherapie volgens de methode Tactiel Stimulering (zie hieronder)

Complex Posttraumatisch Stresssyndroom

CPTSS ontwikkelt zich over een lange periode als reactie op chronische traumatische stress, en kan complexer zijn dan de symptomen van acute PTSS die optreden na één enkele traumatische gebeurtenis. CPTSS (Complex Posttraumatisch Stresssyndroom) is een psychische aandoening die ontstaat als gevolg van langdurige en herhaalde traumatische gebeurtenissen, zoals chronische mishandeling, misbruik, of langdurige stressvolle situaties. CPTSS vertoont symptomen die vergelijkbaar zijn met posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar het omvat ook andere kenmerken.

 

PTSS

CPTSS

Oorsprong van het trauma

PTSD ontstaat als gevolg van een enkele traumatische gebeurtenis, zoals een ernstig ongeval, geweldsmisdrijf, natuurramp of oorlogstrauma.

CPTSS ontstaat als gevolg van langdurige, herhaalde traumatische gebeurtenissen over een langere periode, zoals chronisch misbruik, langdurige geweldsituaties, kindermishandeling of herhaalde emotionele verwaarlozing.

Symptomen

Symptomen van PTSD omvatten vaak herbelevingen (flashbacks, nachtmerries), vermijdingsgedrag (vermijden van herinneringen of situaties die aan het trauma doen denken), negatieve veranderingen in stemming en cognitie, en overmatige prikkelbaarheid.

CPTSS deelt veel symptomen met PTSD, maar het omvat ook specifieke symptomen gerelateerd aan langdurige traumatische ervaringen. Deze kunnen zich uiten als problemen met emotieregulatie, problemen met relaties, een negatief zelfbeeld en een diepe schaamte.

Impact op de persoon

PTSD kan ernstige ontwrichting en angst veroorzaken, maar het wordt vaak gezien als een reactie op een enkelvoudige traumatische gebeurtenis. Met de juiste behandeling kan de symptoomlast vaak verminderen.

CPTSS heeft de neiging om een diepgaandere en langdurigere impact te hebben, omdat het voortkomt uit herhaalde en langdurige traumatische ervaringen. Het kan leiden tot meer complexe en diepgewortelde emotionele en psychologische problemen.


Aanraaktherapie bij (C)PTSS en (Complex) trauma


Er wordt vaak gezegd dat tijd alle wonden heelt, maar voor trauma is dit een grote misvatting. Trauma heelt niet vanzelf met de tijd. Heling kan pas plaatsvinden wanneer je jezelf toestaat te voelen. Wanneer er de veiligheid is om je trauma’s, schaamtes en verliezen bloot te leggen. Wanneer er de ruimte is om de emoties te laten stromen die je niet kon verdragen op het moment dat je die ervaringen doormaakte. Het is het toelaten van die onderdrukte gevoelens om werkelijk te kunnen genezen.

Alleen het  “begrijpen” waar je klachten vandaan komen is een belangrijke eerste stap, maar het lost ze niet op. Want alleen het  “snappen” wat je ongelukkig maakt, maakt je nog niet minder ongelukkig... Om echt te genezen, is dieper werk nodig op een dieper niveau: op lichaamsniveau. Het vergroten van lichaamsbewustzijn is een essentiële stap op het pad naar traumaheling. Door ons meer bewust te worden van ons lichaam en de signalen die het ons geeft, kunnen we beginnen met het verwerken en loslaten van stress en trauma.

 

Alles wat we meemaken, wordt op celniveau in ons lichaam opgeslagen. Onze ervaringen, zowel positieve als negatieve, laten diepe indrukken achter. Ons lichaam heeft onze ervaringen "onthouden", zelfs als we de herinneringen zelf vergeten zijn. Een trigger in het heden kan zijn wortels hebben in het verleden. Het proces van heling richt zich op het loslaten en verwerken van deze opgeslagen ervaringen. In mijn praktijk gebruik ik lichaamswerk en traumawerk met behulp van psychedelica om op diep niveau aan traumaheling te werken. Het kunnen ervaren van veiligheid op buikniveau is een onderdeel traumheling. Deze vorm van veiligheid kan als een veilige 'container' fungeren om onderdrukte traumatische stress de ruimte te geven. Wat we niet kunnen of durven voelen, kunnen we niet helen. We kunnen gevoelens pas toelaten, als daar de veiligheid voor is.


Traumaheling door middel van aanraaktherapie is een diepgaand proces dat ons in staat stelt om opnieuw verbinding te maken met ons lichaam en onze gevoelens. Door bewustzijn te creëren en veilige grenzen te herstellen, kunnen we leren omgaan met en uiteindelijk genezen van traumatische ervaringen.  Aanraaktherapie richt zich op het herstellen van een staat waarin je weer volledig ontspannen in je lichaam kunt zijn. Het doel is om weer open te staan voor verbinding en ontdekking, klaar te zijn voor actie wanneer dat nodig is, en ook in staat te zijn om niets te doen zonder onrust te ervaren.