Van "Survival Mode" naar ontspanning

Waarom de intense vermoeidheid die volgt op een langdurige overleving een positief signaal is

“Vanaf het moment dat er ruimte kwam om tot rust te komen en los te laten, begon ik pas te voelen hoe eindeloos uitgeput ik was.”
Regelmatig hoor ik van klanten dat ze pas echt de diepte van hun vermoeidheid en stress ervaren wanneer ze zichzelf toestaan om te ontspannen. Het lijkt bijna tegenstrijdig: ontspanning zou toch moeten leiden tot verlichting? Voor diegenen die lange tijd in een overlevingsmodus hebben geleefd, kan dit een onverwacht en soms verwarrend aspect van herstel zijn. Graag leg ik uit waarom ontspanning soms gepaard gaat met een gevoel van intense vermoeidheid, en belangrijker nog, hoe deze vermoeidheid vaak een teken is van positieve veranderingen in ons leven.

Overlevingsmodus:

Mensen die lange tijd onderhevig zijn geweest aan stressvolle omstandigheden, zoals persoonlijke uitdagingen, werkgerelateerde druk, of emotionele turbulentie, raken vaak gewend aan de constante staat van alertheid die de overlevingsmodus met zich meebrengt. Deze modus, ook wel bekend als de 'fight or flight' modus, activeert fysieke reacties op stressoren en is essentieel voor overleving. Echter, in moderne tijden waarin het gevaar niet langer fysiek is maar eerder sociaal en chronisch, kan dit systeem onnodig geactiveerd blijven, wat leidt tot uitputting en uiteindelijk een burn-out. Je kunt zelf ziek worden van stress en auto-immuunziekten ontwikkelen.

Ontspanning, een vergeten gevoel

Om uit de overlevingsstand te komen, is het cruciaal om rust en veiligheid te ervaren. Na een lange periode van chronische stress kan het lichaam tijd nodig hebben om te herstellen. Het herkennen en loslaten van stressoren is de eerste stap. Het lichaam geeft vaak signalen die aangeven wat het nodig heeft, zoals een verlangen naar rust, verminderde interesse in sociale activiteiten, of een afname van eetlust. Het is belangrijk om naar deze signalen te luisteren en gehoor te geven aan de behoeften van het lichaam. Wanneer de omstandigheden veranderen en er ruimte is voor ontspanning, begint het lichaam te reageren op de nieuwe omgeving. Het is echter niet ongewoon dat deze overgang gepaard gaat met een gevoel van intense vermoeidheid. Dit komt omdat het lichaam zich aanpast aan een staat van rust die het niet (meer) gewend is, wat resulteert in een vrijlating van opgebouwde spanning en stress. Het ervaren van intense vermoeidheid na langdurige stress is een teken dat het lichaam zich aanpast en begint te herstellen. 

Emotionele verwerking

Naast de fysiologische aspecten is ontspanning ook vaak het moment waarop emotionele verwerking plaatsvindt. Het lichaam en de geest krijgen eindelijk de gelegenheid om opgebouwde spanning en emotionele bagage los te laten. Dit proces kan emotioneel uitputtend zijn maar is essentieel voor het bevorderen van een gezond emotioneel evenwicht. In plaats van de vermoeidheid te zien als een belemmering, kunnen we het zien als een teken van positieve veranderingen die plaatsvinden. Het lichaam geneest, past zich aan en bereidt zich voor op een nieuw hoofdstuk in je leven. 

Tips voor herstel na chronische stress of burn-out

1. Luister naar je lichaam en intuïtie: Een sleutel tot herstel na chronische stress is de overgang van denken naar voelen. In plaats van activiteiten te benaderen met het idee "dat zou goed voor me zijn", is het essentieel om te luisteren naar je innerlijke gevoelens en intuïtie. Als je merkt dat je aan een bepaalde activiteit denkt en voelt dat je het wilt doen, dan is het waarschijnlijk goed voor je op dat moment. Leer jezelf te verbinden met de signalen van je lichaam en geest, en baseer je keuzes op wat je intuïtief als helend ervaart.
2. Opbouwen van reserves: Na een periode van chronische stress kan het verleidelijk zijn om bij de eerste tekenen van verbetering direct terug te keren naar je normale activiteitsniveau. Echter, het is belangrijk om bewust te zijn van het opbouwen van reserves. Het voelt misschien goed om weer een dag vol energie te hebben, maar je reserves moeten nog steeds herstellen. Wees voorzichtig met overmatige activiteit, vooral als je activiteiten hebt ondernomen waarvan je nog moet herstellen. Geef jezelf de tijd om geleidelijk op te bouwen en vermijd overbelasting.
3. Effectieve pauzes: Als je (weer) aan het werk bent, is het van belang om regelmatig pauzes te nemen. Denk hierbij aan korte onderbrekingen van ongeveer een kwartier na elke 1,5 uur werk. Deze pauzes bieden je lichaam de gelegenheid om terug te schakelen naar de rustmodus, in plaats van continu in de actieve modus te blijven. Hierdoor verminder je de kans op overbelasting en ondersteun je het herstelproces.
   
   

Aanraaktherapie als ondersteuning bij herstel:

Daarnaast kan aanraaktherapie een waardevolle aanvulling zijn op het herstelproces. Deze therapie richt zich op het aanraken van de diepste lagen van stress en spanning, wat bevorderlijk is voor het herstel van het autonome zenuwstelsel. Door middel van aanraking kan je lichaam zich ontspannen en kan emotionele spanning worden losgelaten. Het kan een zachte en doeltreffende manier zijn om de verbinding tussen lichaam en geest te herstellen, en het helpt je om meer in contact te komen met je eigen behoeften en grenzen.

Ben je benieuwd wat aanraaktherapie voor jou kan betekenen? Neem contact met me op voor een afspraak of meer informatie en geef jezelf de zorg die je verdient. Je bent welkom bij Make Sense.